 |
 |
||
 |
 |
 |
|
toegankelijkheid
achtergronden project
vooronderzoeken
onderdelen Drempelsweg.nl
procesbeschrijving
evaluatie project
evaluatie stage
conclusies & aanbevelingen
omgevingsanalyse
behoefte inventarisatie
keurmerkenonderzoek
richtlijnenonderzoek
overige onderzoeken
het extranet
Overige onderzoeken
Omdat er binnen het project Drempels Weg zoveel deelprojecten waren gedefinieerd, hebben een aantal van die deelprojecten nauwelijks raakvlakken met de mijne gehad. Maar Drempels Weg is niet alleen richtlijnen en voorbeeldsites. Hieronder staan de overige onderzoeken kort behandeld.
Quickscan Demonstratie- en Presentatiecentrum
(Uitgevoerd door Nederland Kennisland (KL))
In de quickscan werd gezocht naar de mogelijkheden van de ontwikkeling van een fysiek centrum (binnen een bestaand centrum, kandidaat is Media Plaza) waar de hardware en de software voor de doelgroepen (professionals en gebruikers) getoond kan worden en waar presentaties en demonstraties kunnen worden gegeven. Dit centrum moet als een bron van inspiratie gaan werken ter versterking van de overtuigingskracht van het gehele project.
In de scan wordt een inventarisatie gemaakt van benodigde aanpassingen (per doelgroep) en de reeds beschikbare centra die als kandidaat voor dit centrum kunnen dienen.
Deze quickscan is tegelijkertijd uitgevoerd met die van het ontwikkelen van aangepaste internetplekken (zie hieronder). De rest van de quickscan is een lange lijst met namen van instellingen, contactpersonen en internetadressen. De hieronder vermelde conclusie geldt voor beide onderzoeken.
Quickscan ontwikkelen van aangepaste plekken in internetcafé's
(Uitgevoerd door Nederland Kennisland (KL))
Het creëren van aangepaste internetplekken in internetcafé's of digitale trapvelden, zodat de noodzakelijke techniek dicht bij huis van de gehandicapten wordt gebracht, waardoor meer gehandicapten de mogelijkheden van Internet zullen gaan ontdekken. Hiertoe wordt in fase 2 van het project Drempels Weg (dit is na de openingsmanifestatie op 28 maart 2001) een pilot opgezet van 3 of 4 aangepaste internetplekken op locatie en wordt een netwerk gebouwd van gemeenten, organisaties etc. die meer van deze plekken zouden kunnen realiseren. Met de pilot wordt hen getoond hoe ze dat kunnen doen.
In deze quickscan wordt per doelgroep geïnventariseerd wat de voorzieningen en locaties zijn die gehandicapten kunnen helpen bij toegang tot het internet en welke bedrijven/organisaties deze voorzieningen aanbieden. Het gaat dan om partijen die benodigde faciliteiten kunnen ontwikkelen/leveren, mogelijk locatie kunnen bieden en/of partijen die als partner/sponsor kunnen optreden om samen met het ministerie van VWS deze projecten te realiseren.
Hierbij werd gebruik gemaakt van de resultaten van de behoefte-inventarisatie en de omgevingsanalyse.
Conclusies
Beschikbaarheid van informatie
In deze eerste verkenning lijkt het erop dat er voor visueel gehandicapten wel en voor de andere groepen veel minder informatie is over voorzieningen (bestaande locaties, speciale hard- & software) om internet en e-mail te kunnen gebruiken, zowel voor wat betreft de private sector als in wetenschappelijke publicaties.
Voorzieningen
Uit de gesprekken met de focusgroepen bleek, gedurende het maken van deze quickscan, dat gehandicapten over het algemeen er de voorkeur aan geven om geen speciale "gehandicaptenplek" tussen alle "gewone" computers te hebben. Het alternatief, dat ervoor zou zorgen dat de gehandicapte internetgebruiker minder "opvalt", is een soort doos met daarin nodige voorzieningen (zoals een aangepaste muis, een aangepast toetsenbord, een brailleleesregel). Deze doos kan op elke computer in b.v. een bibliotheek worden aangesloten door een baliemedewerker als een gehandicapte van de computers gebruik wil maken. Voorwaarde is dan wel dat de nodige software op alle computers is geïnstalleerd. Bovendien dienen de medewerkers over een basiskennis "computers en gehandicapten" te beschikken. Voor het gemak hebben we deze doos voorlopig de "pilot-Kit" genoemd
Inhoud van de "Kit" en benodigde software
- Voor auditief gehandicapten lijken weinig speciale voorzieningen nodig te zijn om het internet te kunnen gebruiken. Filmpjes met geluid zouden moeten worden voorzien van ondertiteling ("captioning") maar of er software is die captioning toevoegt aan filmpjes zonder ondertiteling is nader uit te zoeken 1. Als die software bestaat zou die waarschijnlijk ook downloadbare geluidsbestanden kunnen omzetten in schermtekst.
- Voor visueel gehandicapten lijken de volgende voorzieningen nodig c.q. gewenst:
- Een grote monitor, b.v. 15" of 17", maar liefst 21"
- Beweegbare monitorarm. Hiermee kan een gebruiker het scherm makkelijk naar zich toe halen om even iets nader te bekijken.
- Braille toetsenbord, toetsenbord met extra grote opschriften
- Braille leesregel, liefst van minimaal 40 karakters. Een softwaregestuurde leesregel is beter inpasbaar dan de hardware- (kaart-) gestuurde leesregel.
- Een aangepaste web-browser, zoals Home Page Reader of Webspeak
- Voor e-mails dan nog spraakoutput via een TTS programma, een spraakchip of een spraaksynthesizer nodig, met hoofdtelefoon natuurlijk
- Software om de tekst op het beeldscherm te vergroten (met variabele en per applicatie instelbare voorkeuren, niet interfererend met de functietoetsen van de applicatie)
- SchSchermleessoftwareor de uitvoer van de tekst op het scherm naar brailleleesregel en spraak
- Voor slechtzienden is de verlichting van de werkplek belangrijk (lichtinval van buiten of lampen op het scherm dient vermeden te worden, de lichtbron dient regelbaar te zijn).
- Lichamelijk Gehandicapten lijken qua nodige aanpassingen eigenlijk nauwelijks in een groep onder te brengen door de variëteit in fysieke belemmeringen. De meest genoemde aanpassingen zijn een muisvervanger (een joystick of bv een voetbediening) en een aangepast toetsenbord (grote toetsen, toetsen speciaal voor indrukken met mondstokje, overlays om ongewild aanslaan te voorkomen), maar het zal ook dan nog vaak van de individuele handicap afhangen of de aanpassing voldoet. Voor die gehandicapten die controle over de handen (bijna) helemaal missen is apparatuur verkrijgbaar om met hoofd- of zelfs oogbewegingen de PC instructies te geven. Ook zijn verschillende fabrikanten van computers en software bezig het aansturen d.m.v. spraak mogelijk te maken.
In de quickscan vallen met name Philips en Microsoft/L&H op als actief op dit gebied.
Voor alle lichamelijk gehandicapte gebruikers lijkt software praktisch voor automatische herhaling of woord/zincombinaties d.m.v. "hotkeys". Tenslotte zijn er speciaal ontwikkelde schakelaars ("switches") die op alle mogelijke manieren bediend kunnen worden en die veel voorkomende handelingen kunnen vervangen of aansturen.
In conclusie is voor het ontwikkelen van een Kit voor deze brede doelgroep nader overleg met bv belangenorganisaties noodzakelijk. In de praktijk zou het best onmogelijk kunnen zijn om een Kit samen te stellen die de meerderheid van deze doelgroep ook daadwerkelijk de mogelijkheid geeft zonder belemmeringen het internet te gebruiken.
- Verstandelijk Gehandicapten: Over computeraanpassingen voor deze doelgroep is in deze quickscan eigenlijk niets bruikbaars gevonden. De genoemde software lijkt meer bedoeld te zijn om mensen met een verstandelijke handicap of andere niet-fysieke stoornis te helpen bij het gebruik van bv hun stem. Wel is het denkbaar dat sommige van de hulpmiddelen voor lichamelijk gehandicapten ook bruikbaar zijn voor sommige verstandelijk gehandicapten, denk aan de grotere toetsenborden, de aangepaste muizen en de spraakherkenning voor computers. Ook TTS software, hoewel hier ingedeeld bij de voorzieningen voor visueel gehandicapten, kan nuttig zijn voor die verstandelijk gehandicapten die niet kunnen lezen. Tenslotte moet nog worden opgemerkt dat een aantal hulpmiddelen zoals de Bliss-symbolen, reeds door verstandelijk gehandicapten gebruikt worden en zouden kunnen worden toegepast om internetgebruik te faciliteren. Concluderend kunnen we ook hier weer stellen dat het niet gemakkelijk zal zijn een Kit te ontwikkelen die in ieder geval de meerderheid van de doelgroep helpt het internet te gebruiken en dat in ieder geval nadere gesprekken met ter zake kundigen noodzakelijk zijn om verder te kunnen.
Van verschillende kanten is ons duidelijk gemaakt dat een qua hard- en software perfecte voorziening nooit goed kan functioneren zonder een bepaald minimum aan begeleiding. Een korte instructie op de PC of de weg wijzen zijn bij uitstek diensten die veel tijd vergen, maar onmisbaar zijn voor de gehandicapte gebruiker. In het kader van dit deelproject dient daaraan te worden toegevoegd dat het natuurlijk een eerste vereiste is dat de medewerker de Kit kan aansluiten op een beschikbare computer en soft- en hardware werkend te krijgen.
Naast het samenstellen van een "pilot-Kit" en het vinden van locaties voor de pilot, zal er dus ook een organisatie moeten worden gevonden die personeel van de pilotlocaties uitlegt hoe zij hun gehandicapte klanten met de Kit kunnen laten werken aan hun computers.
volgende pagina:
Het extranet
Voor een overzicht:
ga naar de Sitemap
Verklarende Woordenlijst
voetnoten:
- Deze software bestaat inmiddels wel, maar staat eigenlijk nog in de kinderschoenen. Het idee is dat gesproken woord realtime worden geïnterpreteerd en omgezet in teksten op het scherm.
Fig.1: logo Nederland Kennisland, logostiek medewerkers aan het project
naar boven